जनताको लगानीमा ३ हजार मेगावाटको १६ आयोजना, ५ वर्षमा सबै नेपालीसँग आकर्षक विद्युत् आयोजनाको शेयर
नुवाकोट ,ऊर्जा मन्त्रालयले सबै नेपालीको लगानी हुने गरी ३ हजार मेगावाट बिजुली उत्पादन क्षमताका १६ वटा आयोजनाको छनोट गरेको छ । मन्त्रालयाले नदी प्रवाही आयोजना (आरओआर)का यस्ता योजना आागमी ५ वर्षभित्रै निर्माण सक्ने र यसमा सबै नेपालीको शेयर रहने गरी आयोजना छनोट गरेको ऊर्जा जलस्रोत तथा सिंचाई मन्त्री बर्षामान पुनले जानकारी दिए ।
ऊर्जा क्षेत्रको विकास गरेरै आगामी १० वर्ष भित्रमा नेपाललाई दोहोरो अंकको आर्थिक बृद्धिदर हासिल गराउने अभियान थालेको छ । सरकारले आगामी १० वर्षसम्मको समय ‘ऊर्जा विकास दशक’ घोषणासमेत गरेको छ । ऊर्जामन्त्री वर्षामान पुनले तीन वर्षभित्रै नेपाल ऊर्जामा आत्मनिर्भर बनाउने र बिजुली बेच्न नै सुरु गर्ने बताइरहेका छन् । १० वर्षमा आन्तरिक खपत बढाएर हालको १३ सय मेगावाटबाट १० हजार मेगावाट पु¥याउने र ५ हजार मेगावाट बिजुली बिक्री गर्ने गरी ऊर्जा विकासको स्वेतपत्र पनि जारी गरेका छन् । जलविद्युत्लाई अन्धकार हटाउने रूपमा मात्रै नहेरेर उज्लालो भविष्यको रूपमा पनि हेरिएको छ । सरकारले भर्खरै उद्योगमा पनि लोडशेडिङ हटाएर देशभरबाटै अध्यारोलाई इतिहास बनाएको छ ।
अघिल्लो वर्षसम्म ऊर्जा अभावमा हाहाकार गर्दै हिँडेको नेपालको निम्ति भएकै ऊर्जाको व्यवस्थित प्रयोग गरिएकोर नपुग बिजुलीलाई आयात गरेर माग धान्ने प्रयास भएको छ । देशको भविष्य उज्यालो बनाउन ऊर्जा विकास नै आवश्यक भएको मन्त्री पुनले बताए । उनले भने ‘अबको आवश्यकता ऊर्जा विकास गर्ने र नेपालीको आर्थिक बृद्धिदर बढाउने नै हो ।’,जबसम्म नेपाल ऊर्जामा आत्मनिभर हुँदैन तबसम्म आर्थिक विकासले गति लिनै सक्दैन् । ऊर्जा विकास पछि समग्र क्षेत्रबाट सकारात्मक काम हुन्छ भने उत्पादन बढेसँगै स्रोत र साधानको सहजता हुने भएकोले त्यसपछि आर्थिक बृद्धिले गति लिने छ । हालसम्ममा नेपालको विद्युत् उत्पादन क्षमता जम्मा १०७३ मेगावाट छ यो ऊर्जामा जलविद्युतबाट १०१६ मेगावाट, डिजेल÷मल्टिफ्युलबाट ५४ मेगावाट सौर्य ऊर्जाबाट २.६८ मेगावाट विद्युत् उत्पादन भएको छ ।
तथ्यांक अनुसार नेपाल विद्युत् प्राधिकरणबाट ५६२ मेगावाट र निजी क्षेत्रबाट ५११ मेगावाट बिजुली उत्पादन भइरहेको छ । अहिले बिजुलीको माग देशभरबाट जम्मा १५३५ मेगावाट मात्रै रहेको छ । माग धान्न सरकारले भारतबाट ४६२ मेगावाट बिजुली आयात गरिरहेको छ ।
सबै प्रदेशबाट विजुली उत्पादन र वितरण
सरकारले सबै प्रदेशबाट बिजुली उत्पादन गर्ने र वितरण गर्ने गरी विभिन्न योजना अगाडि सारेको छ । प्रत्येक प्रदेशमा कम्तीमा एक बहुउद्देश्यीय जल विद्युत् आयोजना सञ्चालन गर्ने र सबै प्रदेशलाई आर्थिक रुपमा सम्पन्न बनाउने योजना रहेको छ ।
तमोर, कन्काई, उत्तर गंगा, नौमुरे, सुनकोशी दोस्रो र तेस्रो, कालिगण्डकी तथा नलगाढको विस्तृत सम्भाव्यता अध्ययन सम्पन्न गरी निर्माण कार्य अघि बढाइने भएको छ । स्वादेशी लगनीमा बनाउने प्रक्रिया अगाडि बढेको बुढीगण्डकी जलविद्युत् आयोजनाको मुआब्जा वितरण सम्पन्न गरी निर्माण प्रक्रिया अघि बढाउन थालिएको पनि ऊर्जा मन्त्रालयको भनाइ छ ।आगामी पाँच वर्षभित्र नेपाल चीन जोड्ने गल्छी–रसुवागढी–केरुङ प्रसारण लाईन निर्माण सम्पन्न गर्ने, पूर्व–पश्चिम राजमार्ग र मध्य पहाडी पुष्पलाल लोकमार्गको समानान्तरमा र नदी वेसिनका आधारमा उत्तर दक्षिण प्रसारण लाईन निर्माण गरेर ऊर्जा पूर्वाधारलाई थप बलियो बनाउे उल्लेख छ ।
कुन प्रदेशमा कति बिजुलीको योजना
प्रदेश नम्बर १ : सरकारले तयार पारेको योजना अनुसार प्रदेश नम्बर १ मा तमोर (७६२ मेगावाट), दुधकोशी (८०० मेगावाट) र अपर अरुण (७२५ मेगावाट), किमाथाङ्का अरुण (४५० मेगावाट), अरुण–४ पिकिङ (३७२ मेगावाट), तल्लो अरुण (६७९ मेगावाट) बनाउने भएको छ ।
प्रदेश नम्बर २ : जलविद्युत्को संभावना नरहेको यो प्रदेश २ भने कम्तिमा २०० मेगावाटको सौर्य विद्युत् बनाउने योजनालाई अगाडि सारेको छ ।
प्रदेश नम्बर ३ : प्रदेश ३ को लागि सुनकोशी २ (१११० मेगावाट) सुनकोशी ३ (५३६ मेगावाट), तामाकोशी–५(१०१ मेगावाट), खिम्ती शिवालय (५०० मेगावाट), कोखाजोर (१११ मेगावाट) निर्माण गर्ने भएको छ ।
प्रदेश नम्बर ४ : गण्डकी नामाकरण भएको यो प्रदेशमा बुढीगण्डकी (१२०० मेगावाट), अपर सेती (१४० मेगावाट), उत्तरगंगा (८२८ मेगावाट), आँधीखोला (१८० मेगावाट) निर्माण हुने छ ।
प्रदेश नम्बर ५ : प्रदेश नम्बरमा ५ नौमुरे जलाशययुक्त (२४५ मेगावाट), काली गण्डकी २ (८७० मेगावाट), माडी (२५३ मेगावाट) र अपर झिम्रुक (१०० मेगावाट) बनाउने भएको छ ।
प्रदेश नम्बर ६ : कर्णाली नामाकरण भइसेको यो प्रदेशमा नलगाड (४१० मेगावाट) र फुकोट कर्णाली (४२६ मेगावाट), जगदुल्ला (१०० मेगावाट) छ ।
प्रदेश नम्बर ७ : प्रदेश नं ७ पश्चिम सेती जलाशययुक्त (७५० मेगावाट) र एसआर –६ (२७६ मेगावाट) र चैनपुर सेती (२१० मेगावाट)को योजनालाई प्रदेश अनुसार प्राथमिकिकरण गरेको छ ।
३४ लाख ६५ हजारमा विजुली पहुँचमा
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले हालसम्म देशका ७६ जिल्लामा मात्रै विद्युत् सेवा उपलब्ध गराएको छ । सोलुखुम्बुमा भने स्थानीय निजी विद्युत् कम्पनीबाटै आवश्यक मागको परिपूर्ति गरिरहेको छ ।
गत फागुनसम्ममा प्राधिकरणको ग्राहक संख्या जम्मा ३४ लाख ६५ हजार ८२२ पुगेको छ । नेपाल विद्युत प्राधिकरण बाहेक २८१ वटा स्थानीय सामुदायिक संस्थाहरुबाट करिब ५ लाख ग्राहकहरूलाई सेवा प्रदान गरिएको छ ।
विद्युत् विकास विभागका १५ हजार ८८७ मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्न ३०२ वटा कम्पनीले उत्पादन सर्वेक्षणको अनुमति लिएकामा ४६४२ मेगावाट क्षमताको निम्ति १७२ वटा आयोजनाले निर्माणको काम अगाडि बढाएको उल्लेख छ ।
स्वर्गीय नन्द कुमारीको स्मृतिमा भूमेदेवीलाई सहयोग
बागमती प्रदेशको बजेट खर्च निराशाजनक
शेरा दरबारको हडपिएको १६४ रोपनी जग्गा फिर्ता गराउन खोज्दा धम्की
नुवाकोटमा यू–१४ फुटबल प्रतियोगिता सुरु हुँदै
बट्टारबाट लागुऔषध सहित २ जना पक्राउ- १ सरकारको स्वास्थ्य बीमाः ३५ सय तिर्दा वार्षिक १ लाखको सेवा
- २ नुवाकोटका सन्तोष उप्रेति होटल व्यवसायी महासंघको उपाध्यक्षमा निर्वाचित
- ३ सीमा नाकामा भिडन्त, एक सशस्त्र प्रहरी र आठ भारतीय व्यापारी घाइते
- ४ नुवाकोट आदर्श बहुमुखी क्याम्पसको निमित्त प्रमुखमा भोलाप्रसाद पाण्डे
- ५ चिसो बढ्यो, उच्च हिमाली भू-भागमा हल्का हिमपातको सम्भावना
प्रतिक्रिया