रसुवामा निर्माणधिन सुक्खा बन्दरगाहको भौतिक प्रगति ३५ प्रतिशत मात्र

विदुर खबर २०७९ असोज १ गते २०:४०

नुवाकोट । गएको वैशाखमै निर्माण सम्पन्न भइसक्नु पर्ने सुक्खा बन्दरगाहको भौतिक प्रगति अहिलेसम्म ३५ प्रतिशत मात्र छ ।

सुक्खा बन्दरगाह गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–२ टिमुरेमा ३० महिनामा सक्ने लक्ष्यसहित ०७६ मंसिर ४ मा शिलान्यास भएको थियो । हालसम्म भोटेकोसी नदी किनारमा रिटेनिङ वाल लगाउने र माटो ताछ्ने काम मात्र भएको छ ।

बन्दरगाहको बाँकी काम ठप्प छ । निर्माणस्थलमा कामदार र ठेकेदार कोही पनि देखिँदैनन् । कुनै जानकारी नै नदिई काम छाडेर चिनियाँ कम्पनीका प्रतिनिधि र कामदार चीन फर्किएको इन्टरमोडल यातायात विकास समितिले बताएको छ ।

०७६ मंसिर ४ मा वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयकी उपसचिव पार्वती अर्याल र इन्टरनेसनल इकोनमिक एक्सचेन्ज सर्भिस सेन्टर अफ तिब्बतको कर्मस डिर्पामेन्ट अफ चाइनाका निर्देशक बियन चेनले बन्दरगाहको शिलान्यास गरेका थिए । तर, ६ महिनाअघि नै इन्टरमोडल यातायात विकास समिति र तिब्बत फूली कन्स्ट्रक्सन ग्रुप कम्पनी लिमिटेडबीच निर्माण सम्झौता भएको थियो । बन्दरगाह रसुवागढी नाकाबाट २.५ किमि वर टिमुरेमा निर्माण भइरहेको छ । बन्दरगाह निर्माणमा चीन सरकारको आर्थिक र प्राविधिक सहयोग रहेको छ । नेपाल– चीन सम्झौताअनुसार चिनियाँ पक्षले बन्दरगाह निर्माण गरी नेपाललाई हस्तान्तरण गर्नुपर्नेछ ।

बन्दरगाह निर्माणको लागत करिब १२ करोड ४० लाख चिनियाँ युआन छ । बन्दरगाह आधुनिक, सुविधासम्पन्न र अन्तर्राष्ट्रियस्तरको हुनेछ । चीन सरकारले सन् २०१४ मा बन्दरगाह बनाउन प्रारम्भिक सहमति जनाएको थियो । द आर्किटेक्चरल रिकोनाइसेन्स एन्ड डिजाइन इन्स्टिच्युट अफ तिब्बत अटोनोमस रिजन कम्पनीले बन्दरगाहको लागत अनुमानसहितको डिजाइन तयार पारेको थियो । उक्त डिजाइनलाई दुवै मुलुकका प्रतिनिधिले सन् २०१८ जनवरी १५ मा छेन्दुमा आयोजित कार्यक्रममा स्वीकृत गरेका थिए ।

तर, अहिले न निर्माणस्थलमा काम भइरहेको छ, न म्याद थपको कुनै प्रक्रिया नै अघि बढेको छ । निर्माण कम्पनीका प्रतिनिधि र कामदार चीन गएको सम्बन्धमा समितिले निर्माण कम्पनी र त्यसका प्रतिनिधिलाई सम्पर्क गरेको जनाएको छ । ‘कोरोना महामारीका कारण ३ वर्षसम्म घर जान नपाएको भन्दै निर्माण कम्पनीका कर्मचारी र कामदार चीन फर्केको बताइएको छ,’ समितिका कार्यकारी निर्देशक आशिष गजुरेलले भने, ‘तर उनीहरू समतिलाई जानकारी नदिई गएका हुन् ।’ यसबारे वाणिज्य मन्त्रालयलाई जानकारी गराइसकेको उनले बताए ।

नेपाल र चीनबीच हुने द्विपक्षीय तथा अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार सहजीकरण गर्नु बन्दरगाहको मुख्य उद्देश्य छ । बन्दरगाहको क्षेत्रफल ८.५ हेक्टर छ । जहाँ ५ हजार वर्गमिटरको सुविधासम्पन्न ५ तले जाँचपास भवन निर्माण हुने सम्झौतामा उल्लेख छ । भवनमा प्रशासनिक कार्यकक्ष, क्वारेनटाइन, बैंक, ल्याब, सुरक्षालगायत कार्यालयहरू रहनेछन् । बन्दरगाहमा ३ सय ५० वटाभन्दा बढी ट्रक तथा कन्टेनरहरू राख्न सकिने गरी पार्किङस्थल निर्माण हुने गजुरेलले बताए । ‘दुई वटा जाँचपास कक्ष, कार्गो गोदाम, लिटिगेसन गोदामसहितको आधुनिक सुविधा सम्पन्न सुक्खा बन्दरगाह निर्माण हुनेछ,’ उनले भने । रसुवागढी नाका हुँदै आयातनिर्यात हुने वस्तुको जाँचपास यसै बन्दरगाहमार्फत हुनेछ ।