लोकसेवा आयोग र कोरोना महामारी

विश्वव्यापिरुपमा फैलिएको कोभिड १९, कोरोना भाइरसका कारण विश्व अहिले अस्तव्यस्त भएको छ । कोरोना महामारीले मासिको स्वास्थ्यमा मात्रै असर नगरेर सामाजिक, आर्थिक, प्रशासनकि सबै क्षेत्रमा असर गरेको छ । यसको असर नेपालको शैक्षिक तथा प्रशासनिक क्षेत्रमा पनि त्यतिकै परेको छ । विद्यार्थीहरुले विद्यालय तथा क्याम्पस गएर पढन पाएका छैनन् । अझै कति समयसम्म कोरोना भाइरसको महामारी रहिरहने हो भन्ने एकिनका साथ भन्न कसैले सक्ने अवस्था छैन ।

नेपाल जस्तो न्यून आर्थिक विकास भएको देशले कति समयसम्म यसको असरको सामना गर्न सक्छ भन्ने चिन्ता त छँदैछ । साथमा राज्य संचालनको मेरुदण्डको रुपमा लिइएको प्रशासन संचालन कमचारी तन्त्र झनै अस्तव्यस्त हुनेवाला देखिन्छ यदि नियमित रुपमा आवश्यक पर्ने कर्मचारी लोकसेवा मार्फत भर्ना गर्न सकिएन भने ।

लोकसेवालाई यसपालिका विद्यार्थी कसरी स्थायी गराउने वा छनौट गर्ने भन्ने निकै गाह्रो भएको छ । लोकसेवा आयोगले लिने परिक्ष कसरी लिने भन्ने सवाल खडा भएको छ । यसको सानो लापर्वाहीले कोराना फैलिने खतरा हुनेछ भने परिक्षा नलिई कसरी कर्मचारी छनौट गर्ने अर्को सवाल खडा भएको छ । वेला वेलामा कर्मचारी भर्ना नगरे दरबन्दी खाली हुने छ भने का मगर्ने कर्मचारीको अभावले प्रशासनकि र विकासका कार्यक्र तथा गतिविधिहरु अवरुद्ध हुने छन् ।

हैन भने प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीपरिषदले सबै मन्त्रालय, विभाग रसरकारी कार्यालयहरुलाई अवश्यक पर्ने कर्मचारी अस्थाई लिने र पछि कोरोनाको महामारी काम भए पछि स्थायी गराउन परिक्षा लिँदा पनि हुन्छ । अर्को पनि विकल्प छ यदि सरकारले पुराना कर्मचारी उमेर हमका कारण विदा हुनलागेका छन भने उनीहरुलाई अहिले विदा नगरी काममा नै लगाउने र नयाँ कर्मचारी लोकसेवाले भर्ना गरेपछि मात्र उनीहरुाई अवकास दिने पनि एउटा उपाए हुन सक्छ ।

नेपाल सरकारमा राम्रो कर्मचारी पनि छन भने नराम्रो मान्छेहरु पनि छन । अहिलेको वेलामा नराम्रा कर्मचारी जो नियमित कार्यालय गएर काम गर्दैनन् त्यसतालाई भने अवकास दिदाँ राम्रो हुन्छ । नराम्रा मान्छे त सरकार संचालन गर्ने नेतागणमा पनि छन् । ती नेताहरुलाई पनि राजनीतिबाट विदा गर्दा राम्रो हुन्छ ।

हालै लोक सेवा आयोगले यस वर्ष निजामती कर्मचारीका लागि विज्ञापन नगर्ने भएको छ । संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले परिस्थिति सहज नभए÷भए आयोग, प्रदेश, केन्द्र,मन्त्रालय, विभाग, सचिवालयमा नयाँ मान्छेलाई पठाउने अवस्था छैन । तर नियम अनुसार खाली भएको स्थानमा कर्मचारी राख्नै पर्छ, पठाउनै पर्छ यस्तो अवस्थालाई समाधान गर्न सरकारले नियम परिर्वतन गर्न सक्छ र गर्नु पनि पर्छ । नेपाल शिक्षक आयोग र लोकसेवा आयोग मिलेर सहयोग गरे हुन्छ । त्यसपछि दुबै आयोगले सहमतिमा नयाँ सूचना जारी गरेर कर्मचारी तथा शिक्षक भर्नाको लागि परिक्षा लिँदा हुन्छ ।

लेखक, बानेश्वर ब. क्यापास, बि.ए दोश्रो बर्षमा अध्ययनरत छन भने खानेपानी विभागमा कार्यालय सहायकको रुपमा कार्यरत छन् ।